Πολλοί , προσπαθώντας να κατανοήσουν την τρέχουσα κατάσταση στην χώρα φτάνουν σε λανθασμένα συμπεράσματα .
Βοηθοί σε αυτό είναι ( ποιος άλλος ; ) τα κανάλια της τηλεόρασης που βαφτίζουν αυτό που συμβαίνει γύρω μας απλά “ κρίση “.
Κρίση . Ναι , πράγματι , αλλά κρίση τί είδους ;
Ακούγοντας κάποιος την λέξη αυτή , το πρώτο που μπορεί να του έρθει στο μυαλό είναι να την παραλληλίσει με την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που έπληξε τις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη . Αυτή η κρίση , ήταν κρίση του τραπεζικού συστήματος αυτών των χωρών και συμπαρέσυρε πολλά μαζί της . Αυτή η κρίση , κατά ένα βαθμό , προκάλεσε και την κρίση στον δικό μας τόπο .
Δεν θα αναλύσω την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση , καθώς οι λεπτομέρειες που την διέπουν είναι πάρα πολλές και υπάρχουν και λεπτομέρειες που χρειάζονται μεγαλύτερες οικονομικές γνώσεις από τις δικές μου και από το να τα εξηγήσω χονδροειδώς , καλύτερα να μην το κάνω καθόλου . Αν όμως κάποιος νομίζει ότι πρέπει να το συζητήσουμε και αυτό , καλύτερα να ανοιχθεί καινούριο θέμα .
Η δική μας ( Ελληνική ) κρίση όμως , είναι τόσο απλή που θα μπορούσε να την εξηγήσει και ένας απλός περιπτεριούχος . Είμαι σίγουρος δε , ότι οι περισσότεροι περιπτεριούχοι ξέρουν καλύτερα οικονομικά από κάποιους υπουργούς οικονομικών που είχαμε ( και έχουμε ) κατά καιρούς .
Η δική μας κρίση λοιπόν , δεν ονομάζεται χρηματοπιστωτική , αλλά δημοσίου χρέους .
Τί σημαίνει αυτό στην πράξη ; Ότι το πρόβλημα δεν το έχουν οι τράπεζες ( χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ) στην Ελλάδα , αλλά το Δημόσιο , δηλαδή το Κράτος .
Ένα κράτος , χοντρικά , λειτουργεί όπως και μια οποιαδήποτε επιχείρηση . Δηλαδή , έχει έσοδα και έξοδα . Και όπως σε μια οποιαδήποτε επιχείρηση , πρέπει να φροντίζει τα έξοδά του να μην υπερβαίνουν τα έσοδά του . Βέβαια , αυτό δεν είναι τόσο απόλυτο όπως στον επιχειρηματικό κόσμο . Τα κράτη έχουν ιδρύσει διάφορες ενώσεις ( όπως η ΕΕ ) ώστε να μοιράζονται οι μικροδιαφορές . Και πάλι όμως , υπάρχει ένα όριο στο πως θα πρέπει να λειτουργούν οικονομικά τα κράτη .
Και εδώ κάπου μπαίνει και η Ελλάδα .
Η Ελλάδα ήταν ένα μικρό κράτος με φτωχούς κατοίκους και πολύ μικρή οικονομία . Οι κάτοικοι δεν είχαν πολύ μεγάλες προσδοκίες όσον αφορά τις πολυτέλειες της ζωής και ξόδευαν μόνο όσα είχαν (άν είχαν ) στην τσέπη , καθώς τα τραπεζικά επιτόκια ξεπερνούσαν το 15% . Το Κράτος αντίστοιχα , ήταν πολύ μικρότερο , άρα είχε και πολύ μικρότερο λειτουργικό κόστος και η δεξαμενή άντλησης φόρων ( δηλαδή οι επιχειρηματίες , ελεύθεροι επαγγελματίες και ιδ. Υπάλληλοι ) ήταν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του ενεργού οικονομικά πληθυσμού της χώρας , καθώς οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν ξεπερνούσαν τις 200-250 χιλιάδες άτομα . Άσε που ο μισθός τους ήταν αναλογικά πολύ μικρότερος του σημερινού .
Όλα αυτά , σήμαιναν ότι είχαμε ένα κράτος το οποίο κουτσά – στραβά χάλαγε όσα έβγαζε , ή μάλλον “ έμπαινε μέσα “ αλλά πολύ λίγο . Γι αυτόν τον λόγο , η Ελλάδα έγινε και ένα από τα πρώτα κράτη – μέλη της ΕΕ , υπογράφοντας στις 28 Μαΐου 1979 την συνθήκη των Αθηνών , η οποία έχριζε μέλος της τότε ΕΟΚ την Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου 1981 .
Δοθείσης λοιπόν της ευκαιρίας των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων για ανάπτυξη , η κυβερνητική πολιτική άλλαξε . Στον ιδιωτικό τομέα άρχισε να αναπτύσσεται ο κομματικός συνδικαλισμός που με την κρατική υποβοήθηση (μην ξεχνάμε ότι οι μισοί τουλάχιστον συνδικαλιστές αργότερα έγιναν υπουργοί) πέτυχαν μεγάλες αυξήσεις μισθών . Αυτές , σε συνδυασμό με την αύξηση της φορολογίας , έδιωξαν τις ξένες επιχειρήσεις από την Ελλάδα . Οι άνεργοι αυτών των επιχειρήσεων , είτε επιδοτήθηκαν αδρά για αγροτικές καλλιέργειες που ποτέ δεν έγιναν , είτε προσελήφθησαν στον Δημόσιο τομέα . Έτσι , ο δημόσιος τομέας άρχισε να γιγαντώνεται με άχρηστες υπηρεσίες και υπεράριθμους αλλά υποαπασχολούμενους υπαλλήλους , καθώς δεν προσλαμβάνονταν αυτοί που χρειάζονταν οι υπηρεσίες , αλλά αυτοί “που έπρεπε“ .
Αυτό άρχισε να μεγαλώνει επικίνδυνα τα έξοδα του δημοσίου , ενώ η φυγή των επιχειρήσεων μείωσε τα έσοδα από φόρους .
Το έλλειμμα αυτό στην αρχή καλυπτόταν από τις επιχορηγήσεις της υπόλοιπης Ευρώπης . Όταν αυτές έγιναν πιο αυστηρές , το έλλειμμα άρχισε να καλύπτεται μέσω του εξωτερικού δανεισμού .
Τότε λοιπόν άρχισε η αντίστροφη μέτρηση .
Οι επόμενες κυβερνήσεις (ανεξαρτήτως χρώματος ) συνέχισαν την πολιτική της διόγκωσης του δημοσίου τομέα . Οι εργαζόμενοι σε αυτόν , εκμεταλλεύτηκαν την Συνταγματικά κατοχυρωμένη (!!!) μονιμότητά τους καθώς και την πτώση των επιτοκίων , πήραν (στεγαστικά κυρίως) δάνεια και έριξαν ζεστό χρήμα στις αγορές . Έτσι οι αγορές (και κυρίως η οικοδομή και το εμπόριο αυτοκινήτων) πήραν τα πάνω τους . Όσοι έβγαλαν αρκετά χρήματα από την στεγαστική αγορά (η οποία έγινε παράλογα ακριβή από ένα σημείο και μετά , αλλά δεν είχε σημασία καθώς όποιος έχει σίγουρο εισόδημα για πάντα δεν έχει πρόβλημα να επιμηκύνει το δάνειό του ) , έκαναν ακριβές επενδύσεις στον τουρισμό .
Βέβαια , αφού η οικοδομή πήγαινε ήδη καλά και η επαρχία ζούσε από τις επιδοτήσεις , η τουριστική επένδυση ήταν πολύ ακριβότερη από ότι θα έπρεπε και αυτό ακρίβυνε πολύ τις τιμές . Έτσι φτάσαμε να έχουμε ακριβότερο τουρισμό από την Ίμπιζα για παράδειγμα .
Οι tourist – tourist όμως δεν μάσαγαν καθώς η Ελλάδα
1ον. Ήταν μόδα.
2ον. Είχαν λεφτά στην τσέπη , αφού είτε δούλευαν στις ραγδαία αναπτυσσόμενες βιομηχανίες των δυτικών , είτε είχαν κονομήσει από τα τοξικά παράγωγα των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών.
Δεν είχαμε όμως καταλάβει πως όλη αυτή η ανάπτυξη χρηματοδοτούνταν ουσιαστικά από τα στεγαστικά των δημοσίων υπαλλήλων , που με την σειρά τους χρηματοδοτούνταν με δανεικά από την ΕΕ πια . Άρα δεν ήταν αληθινή , αλλά πλασματική .
Μέχρι που έσκασε η μπόμπα ( παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση ) ...
Τότε οι μεγάλες τράπεζες στριμώχθηκαν άσχημα και τα κράτη με τις μεγάλες οικονομίες έσπευσαν να τις σώσουν (το γιατί δεν είναι της παρούσης . Υπάρχουν και λογικές και συνωμοσιολογικές απόψεις γι αυτό αλλά είναι άλλο θέμα ) .
Ακόμα , οι τουρίστες που πλέον δεν είχαν λεφτά , αφού τα εργοστάσια έδιωχναν κόσμο αβέρτα , δεν ξαναήρθαν στην Ελλάδα , αλλά πήγαν όλοι μαζί στην Τουρκία που είναι ακόμα φθηνή και οι Τούρκοι δεν περιμένουν σε 2 μήνες να βγάλουν όλο το εισόδημα του χρόνου .
Ένα από τα “ μέτρα διάσωσης “ λοιπόν των μεγάλων τραπεζών , ήταν να κόψουν πλέον την χρηματοδότηση σε μαύρες τρύπες , δηλαδή τα δανεικά σε μπαταξήδες όπως εμείς . Ήρθαν λοιπόν μια ωραία πρωία (καλά , για την ώρα δεν θα τα χαλάσουμε) οι κουστουμάτοι golden executive vip και δεν συμμαζεύεται της Morgan & Stanley και της Lehman brothers και είχαν με τον πρωθυπουργό μας αυτόν τον διάλογο πάνω – κάτω :
- Χοντρούλη , φέρε πίσω τα δανεικά .
- Ποιά δανεικά ρε παιδιά ;
- Αυτά με τα οποία ζει αυτή η χώρα τα τελευταία 30 χρόνια .
- Μα ρε παιδιά , αυτά είναι για να περνάμε .Δεν έχω να σας τα δώσω . Εσείς δεν είχατε πει “εμείς είμαστε εδώ και μη σε νοιάζει “ ;
- Ναι , αλλά τώρα δεν υπάρχει σάλιο . Τα bonus μας μειώθηκαν σε μόλις 18 εκ. δολλάρια τον χρόνο και δεν έχει άλλο βερεσέ . Και δώστε πίσω και κανένα δανεικό .
Όταν λοιπόν ο δικός μας τα άκουσε αυτά , ζήτησε λεφτά από την ΕΕ εξηγώντας τους την κατάσταση και αυτοί φυσικά έσκασαν στα γέλια ( κι εγώ το ίδιο θα έκανα) . Προκήρυξε λοιπόν εκλογές , τις οποίες φρόντισε να χάσει λέγοντας αλήθειες για την οικονομική κατάσταση της χώρας και φυσικά τις έχασε (η αλήθεια πονάει όταν έχεις μάθει να ζεις στο ψέμα) .
Πήγε λοιπόν στην ΕΕ ο ΓΑΠ αφού κέρδισε τις εκλογές και είπε τα ίδια . Εκεί λοιπόν του πρότειναν να αναλάβει η ΕΕ τις ταμειακές υποχρεώσεις της χώρας (που για την Ελλάδα είναι τεράστιες αλλά για την Ευρώπη όχι και τόσο) αρκεί να κάνουμε “αυτά” . Το “αυτά” είναι ένα σύνολο μέτρων , όχι μεν απόλυτα σωστών , αλλά σίγουρα απόλυτα ανεφάρμοστων (τουλάχιστον από αυτήν την κυβέρνηση) .
Το μόνο που κατάφερε η κυβέρνηση με το κομμάτι του μνημονίου που εφάρμοσε , είναι να δημιουργήσει 1.000.000 ανέργους στον ιδ. Τομέα και να κλείσουν ένα κάρο επιχειρήσεις . Αυτό σημαίνει ότι πλέον δεν έχει από που να πάρει φόρους , καθώς οι μόνοι που έχουν ακόμη δουλειά είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι . Και μην πει κανένας ότι και οι δημόσιοι υπάλληλοι πληρώνουν φόρους , γιατί καμμία επιχείρηση δεν ζει από τους υπαλλήλους της . Αυτά μόνο σε αυτή την χώρα τα σκεφτόμαστε .
Από εκεί και πέρα , οι Ευρωπαίοι έχοντας ήδη χάσει τα λεφτά τους (δεν υπάρχει περίπτωση να ξεχρεώσουμε ποτέ) το μόνο που τους μένει είναι τουλάχιστον να πάρουν τις ΔΕΚΟ για πληρωμή και να βγάλουν κάνα ψιλό από αυτές . Βέβαια αυτά θα έπρεπε να είναι ο πλούτος της χώρας και λογικές οι αντιδράσεις για την αποκρατικοποίηση , αλλά στην δική μας περίπτωση και αυτές ζημιογόνες είναι , για τον απλό λόγο ότι έχουν υπερβολικά πολλούς υπαλλήλους που μπήκαν με μέσο , δεν κάνουν τίποτα και παίρνουν μισθό 3000 ευρώ το μήνα και επίδομα πλύσης χεριών .
Η κρίση στην Ελλάδα είναι κρίση δημοσίου χρέους .
Δηλαδή , το Κράτος πληρώνει πολύ περισσότερα από ότι πληρώνεται .
Το Κράτος είναι οι δημόσιες υπηρεσίες και οι υπάλληλοί τους και όχι όλοι εμείς . Όλοι εμείς μαζί είμαστε ο λαός ή το Έθνος , αλλά όχι το Κράτος .
Μέχρι το Κράτος να δουλέψει σαν κανονική επιχείριση (με θετικό ισολογισμό) η μόνη ελπίδα μας θα είναι τα δανεικά από την ΕΕ και οι Έλληνες οι στιγματισμένοι του οικονομικού κόσμου
Το χειρότερο είναι ότι όλα αυτά τα αξίζουμε . Μόνοι μας τα προκαλέσαμε στους εαυτούς μας , αλλά θα τα λουστούν πολλές γενιές ακόμα ,