Σε αυτόν τον οδηγό θα δούμε μερικά βασικά πράγματα που μπορεί να κάνει ένας χρήστης μετά την εγκατάσταση του Lubuntu στον υπολογιστή του καθώς και άλλες χρήσιμες πληροφορίες. Ο παρόν οδηγός είναι ελεγμένος στις εκδόσεις Lubuntu 13.10 και Lubuntu 14.04 LTS
Περιεχόμενα
- Εγκατάσταση/Απεγκατάσταση πακέτων
- Αλλαγή Fonts (γραμματοσειρές)
- Προσθήκη γλώσσας στην διάταξη πληκτρολογίου
- Ενεργοποίηση του xfce4-power-manager (laptop)
- Αλλαγή θέματος κέρσορα (ποντίκι)
- Αλλαγή θέματος περιβάλλοντος
- Media Player και ήχος
- Restricted-Extras
- Εφαρμογές εκκίνησης
- Δημιουργία keyboard shortcuts (xfce4-screenshooter)
- Περιήγηση στο διαδίκτυο
- Υποστήριξη των εκδόσεων
Το Lubuntu διαθέτει δυο εργαλεία από προεπιλογή για να εγκαταστήσετε ή να απεγκαταστήσετε πακέτα-προγράμματα. Έρχεται με μια ελαφριά παραλλαγή του Ubuntu Software Center που έχει μετονομαστεί σε Lubuntu Software Center. Λείπουν όλα τα όμορφα αλλά βαριά γραφικά που έχει το Ubuntu Software Center και πως θα μπορούσε άλλωστε να μην λείπουν ; Μιλάμε για μια διανομή της οποίας ο πρωταρχικός της ρόλος είναι η ελαφρότητα, η γρήγορη απόκριση και απευθύνεται κυρίως σε υπολογιστές με χαμηλές δυνατότητες (χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει πως αποκλείεται από νεότερης γενιάς υπολογιστές).
Κάνοντας κλικ στο start menu (σηματάκι LXDE) κάτω αριστερά στο System Tools θα δείτε το Lubuntu Software Center. Κλικ εκεί για να ανοίξει.
Από το Get Software μπορείτε να ψάξετε μέσω του Search για να βρείτε λογισμικό να εγκαταστήστε, ενώ το Installed Software θα σας δείξει τι λογισμικό είναι ήδη εγκατεστημένο.
Ένα δεύτερο εργαλείο είναι ο GDebi package installer. Αυτός χρησιμεύει όταν θέλετε να εγκαταστήστε κάποιο πακέτο .deb που έχετε κατεβάσει στον υπολογιστή σας. (το κατέβασμα πακέτων .deb από το Internet δεν προτείνετε)
Εναλλακτικά μπορείτε να εγκαθιστάτε πακέτα μέσω του τερματικού (lxterminal). Πατήστε CTRL+ALT+T για να ανοίξει και
- Κώδικας: Επιλογή όλων
sudo apt-get install <όνομα πακέτου>
Η αλλαγή του προεπιλεγμένου font (αν δεν σας αρέσει), μπορεί να γίνει με δυο τρόπους:
1) Μέσω του Customize Look and Feel
Από εκεί μπορείτε να αλλάξετε τα Fonts Widely. Δηλαδή σε όλο το σύστημα μέσω μιας ρύθμισης. Κλικ στο start menu , μετά στο preferences και μετά στο Customize Look and Feel. Από εκεί, στην πρώτη καρτέλα (Widget) θα δείτε το Default Font. Πατώντας επάνω θα ανοίξει η λίστα με τα Fonts. Επιλέξτε όποιο σας αρέσει καλύτερα. Αν έχετε ανοιχτό τον Firefox, τότε θα χρειαστεί να κάνετε ανανέωση της σελίδας για να δείτε το νέο Font σε δράση.
Άλλη μια ρύθμιση με την οποία μπορείτε να βελτιώσετε την εμφάνιση των fonts, είναι το Antialising και το Hinting. Πηγαίνοντας στην καρτέλα Fonts , ενεργοποιείστε το Antialising και το Hinting . Στο Hinting προτιμήστε τα Hinting Style: Slight και Sub-Pixel Geometry: RGB. Εδώ θα χρειαστεί κλείσιμο και εκκίνηση των προγραμμάτων που είναι ήδη ανοιχτά για να δείτε τις διαφορές.
2) Μέσω του Openbox Configuration Manager
Όπως είναι γνωστό, το Lubuntu έχει άμεση σχέση με το Openbox. Ο Openbox configuration manager είναι προεγκατεστημένος και από εκεί μπορείτε να αλλάξετε τα Fonts ξεχωριστά. Πηγαίνοντας στο start menu → preferences → Openbox Configuration Manager και στην καρτέλα Appearance θα δείτε τα Fonts ξεχωριστά.
Παλιότερα έπρεπε να επεξεργαστούμε ένα αρχείο για να επιτύχουμε την αλλαγή διάταξης πληκτρολογίου. Πλέον αυτή η λειτουργία ενσωματώθηκε στον Keyboard Layout Handler. Κάντε ένα δεξί κλικ στο εικονίδιο της γλώσσας και πατήστε Keyboard Layout Handler Settings. Στο παράθυρο που θα ανοίξει ξετικάρετε το Keep System Layout και προσθέστε τα Ελληνικά πατώντας το Add.
Μπορείτε να ορίσετε τα πλήκτρα αλλαγής γλώσσας από το Change Layout Option και να ορίσετε πως θα φαίνεται το εικονίδιο (σημαία ή κάτι άλλο). Μην ξεχάσετε να τικάρετε το "Do not reset existing options" για να διατηρηθούν οι αλλαγές σας.
Ο xfce-power-manager είναι αυτός που διαχειρίζεται τα θέματα ενέργειας. Αν τρέχει σωστά θα δείτε ένα σηματάκι σαν μπαταρία κάτω δεξιά στο system tray. Αν δεν τρέχει τότε για να τον ενεργοποιήστε και να τρέχει σε κάθε session, προσθέστε την εντολή
- Κώδικας: Επιλογή όλων
xfce4-power-manager
Από τον xfce4-power-manager μπορείτε με δεξί κλικ στο εικονίδιο και κλικάρωντας το preferences, να αλλάξετε το πως συμπεριφέρεται το laptop σας κάτω από διαφορετικές συνθήκες (μπαταρία ή ρεύμα).
Δημιουργούμε τον φάκελο .icons με την παρακάτω εντολή σε τερματικό.
- Κώδικας: Επιλογή όλων
mkdir .icons
Βάζουμε τα αρχεία του θέματος (φάκελος συνήθως) μέσα στον φάκελο .icons και μετά επιλέγουμε τον κέρσορα από το Customize Look and Feel.
Κάντε το παρακάτω σαν παράδειγμα.
- Κώδικας: Επιλογή όλων
wget "https://www.dropbox.com/s/j37z3cdom8pa00f/Terranove.tar.gz" -O Terranove.tar.gz
tar xvzf Terranove.tar.gz
mv Terranove/ .icons/
Ανοίξτε τώρα το Customize Look and Feel και πηγαίνετε στην καρτέλα Mouse Cursor. Εκεί θα δείτε πλέον το Terranove. Αν το επιλέξετε θα αλλάξει το θέμα του κέρσορα. Ίσως χρειαστεί logout - login για να χρησιμοποιηθεί σωστά.
Η διαδικασία είναι πανομοιότυπη με την αλλαγή κέρσορα. Μόνο που εδώ θα δημιουργήστε τον φάκελο .themes αντί για .icons. Ρίξτε μετά τον φάκελο του θέματος στον φάκελο .themes και από το Customize Look and Feel πηγαίνοντας στις καρτέλες Widget θα δείτε τα στοιχεία του θέματος σας.
Εικονίδια μπορείτε να εγκαταστήσετε και ξεχωριστά. Ένα καλό παράδειγμα είναι τα fs-icons τα οποία διαθέτουν και .deb πακέτο για εγκατάσταση(μέσω PPA). Εκεί το μόνο που κάνετε είναι να προσθέσετε το PPA στις πηγές λογισμικού σας και να εγκαταστήστε το ανάλογο πακέτο. Μετά πηγαίνοντας στην καρτέλα Icon Theme , θα τα δείτε εκεί.
Τα θέματα δεν είναι τόσο απλά όπως ο κέρσορας του ποντικιού. Πρέπει το θέμα να είναι φτιαγμένο έτσι, ώστε να ταιριάζει στο γραφικό περιβάλλον (στην περίπτωση μας LXDE). Μια καλή πηγή θεμάτων είναι το http://gnome-look.org . Ψάξτε κυρίως για θέματα GTK2.x . Μερικά θέματα περιέχουν στην περιγραφή ή στον τίτλο και το LXDE γραφικό περιβάλλον. Παράδειγμα: Ambiance & Radiance For Xfce & LXDE.
Το Lubuntu δεν περιέχει καθόλου το pulseaudio μέσα. Δεν είναι καν εγκατεστημένο. Υπάρχει μόνον η alsa που για πολλούς είναι εντάξει. Δουλεύει σωστά χωρίς προβλήματα. Ωστόσο για αλλαγή ρυθμίσεων χρησιμοποιεί το alsamixer από τερματικό. Αν πατήστε ένα δεξί κλικ στο εικονίδιο του ήχου και μετά Volume Control Settings θα ανοίξει το alsamixer σε τερματικό. Από εκεί μπορείτε να ρυθμίσετε διάφορα κανάλια ήχου, να επιλέξετε κάρτα ήχου (F6) , να κάνετε mute ή Unmute κάποιο κανάλι ήχου (πατώντας το πλήκτρο M) . Πλοηγήστε με τα βελάκια και βγαίνετε (exit) με το Esc.
Σε περίπτωση που θέλετε να χρησιμοποιήσετε ένα GUI , υπάρχει το alamixergui . Εγκαταστήστε το μέσω τερματικού με την παρακάτω εντολή
- Κώδικας: Επιλογή όλων
sudo apt-get install -y alsamixergui
Αν για οποιονδήποτε λόγο θέλετε και το pulseaudio, τότε τρέξετε σε τερματικό
- Κώδικας: Επιλογή όλων
sudo apt-get install -y pulseaudio pavucontrol
pulseaudio -D
Θα βρείτε τον διαχειριστή ήχου pavucontrol στο menu Sound and Video και από εκεί μπορείτε να κάνετε διάφορες ρυθμίσεις.
Ως media player το Lubuntu περιέχει τον απλό και λιτό GNome MPlayer. Εγώ θα σας προτείνω να εγκαταστήστε έναν από τους γνωστούς media players στο Linux. Είτε VLC , είτε SMPlayer αν έχετε σκοπό να βλέπετε βίντεο.
- Κώδικας: Επιλογή όλων
sudo apt-get install smplayer
Το πακέτο lubuntu-restricted-extras είναι ένα χρήσιμο πακέτο που περιέχει όλα τα πακέτα (βιβλιοθήκες και codecs) που βρίσκονται κάτω από μια άδεια χρήσης που δεν επιτρέπει την χρήση τους εξ' αρχής. Δηλαδή δεν είναι ΕΛ/ΛΑΚ. . Μέσα σε αυτά τα πακέτα βρίσκεται και ο flash player που είναι απαραίτητος (ακόμη) για την αναπαραγωγή βίντεο σε Youtube...κλπ. Δώστε την παρακάτω εντολή για εγκατάσταση του πακέτου.
- Κώδικας: Επιλογή όλων
sudo apt-get install -y lubuntu-restricted-extras
Κατά την διάρκεια της εγκατάστασης θα σας ρωτήσει αν συμφωνείτε με την άδεια χρήσης των γραμματοσειρών της Microsoft (Arial..κλπ) . Από προεπιλογή είναι επιλεγμένο το «όχι». Αν θέλετε να εγκαταστήστε τις γραμματοσειρές, αφού πατήστε OK στην πρώτη επιλογή, μετά χρησιμοποιείστε το πλήκτρο TAB για να επιλέξετε το «ναι» (Yes) και έπειτα πατήστε το Enter.
Ως εφαρμογές εκκίνησης το Lubuntu περιέχει 5-6 μέσα στον φάκελο /etc/xdg/autostart τον οποίο όμως δεν νομίζω ότι «σέβεται» και πολύ. Το αρχείο που «σέβεται» περισσότερο είναι το ~/.config/lxsession/Lubuntu/autostart . Οπότε αν θέλετε να εκκινεί κάποια εφαρμογή κατά την διάρκεια του login σας, προσθέστε την εκεί.
Πλέον υπάρχει και GUI τρόπος.
Από το start menu πηγαίνετε → Preferences → Default applications for LXSession και στην καρτέλα Autostart προσθέστε το πρόγραμμα (script ή εντολή) που θέλετε να εκκινεί στο Login. Μπορείτε για παράδειγμα να προσθέσετε το "Synclient TapButton1=0" για απενεργοποίηση του Tap σε Touchpad και το "xfce4-power-manager" για εκκίνηση του power-manager.
Τα keyboard shortucts δεν ήταν ποτέ εύκολα στο Lubuntu. Ούτε τώρα είδα να έχει γίνει ευκολότερος ο τρόπος. Πρέπει να επεξεργαστείτε ένα αρχείο χειροκίνητα, το ~/.config/openbox/lubuntu-rc.xml.
Υπάρχει βέβαια και το GUI obkey , το οποίο προσωπικά ποτέ δεν με βόλεψε. Δοκιμάστε το αν θέλετε. Είναι ένα python script το οποίο σας δίνει ένα γραφικό περιβάλλον επεξεργασίας. Δείτε περισσότερα εδώ.
Ας δούμε ένα παράδειγμα για το πως να θέσουμε το πλήκτρο PtrSc (PrintScreen) έτσι ώστε πατώντας το να παίρνουμε screenshot της επιφάνειας εργασίας.
Εγκαθιστούμε τον xfce4-screenshooter με την παρακάτω εντολή
- Κώδικας: Επιλογή όλων
sudo apt-get install -y xfce4-screenshooter
Ανοίγουμε το αρχείο με τον leafpad
- Κώδικας: Επιλογή όλων
leafpad .config/openbox/lubuntu-rc.xml
- Μορφοποιημένος Κώδικας: Επιλογή όλων
-
<!-- Launch screenshooter when Print is pressed -->
<keybind key="Print">
<action name="Execute">
<command>/usr/bin/xfce4-screenshooter -f</command>
</action>
</keybind>
αποθηκεύουμε το αρχείο και μετά τρέχουμε την εντολή
- Κώδικας: Επιλογή όλων
openbox --reconfigure
Μερικές αντιστοιχίες πλήκτρων.
A ="Alt+"
C ="Ctrl+"
S = "Shift"
W = "Windows" key
Σε κάθε περίπτωση αν θέλετε να πειράξετε αυτό το αρχείο, κάντε το πρώτα ένα backup.
- Κώδικας: Επιλογή όλων
cp .config/openbox/lubuntu-rc.xml .config/openbox/lubuntu-rc.xml.bak
Από την έκδοση Lubuntu 13.10 και μετά , ως default περιηγητής είναι ο Firefox. Οι devs του Lubuntu αποφάσισαν πως ο Firefox είναι ελαφρύτερος και ταχύτερος καθώς και πιο «ανθεκτικός» στο άνοιγμα πολλών καρτελών απ' ότι ο προκάτοχός του Chromium. Φυσικά όσο γεμίζετε τον Firefox με add-ons , τόσο αυξάνετε τις πιθανότητες για καθυστερήσεις και κρασαρίσματα.
Η υποστήριξη των εκδόσεων του Lubuntu είναι 9 μήνες. Δεν υπάρχει μέχρι στιγμής έκδοση LTS (μακράς διάρκειας) αν και αυτό πρόκειται (πιθανότατα) να αλλάξει από την επερχόμενη έκδοση 14.04 η οποία συζητήθηκε πως θα είναι και η πρώτη LTS έκδοση του Lubuntu.
Όπως γράφει και ο Sotos21 πιο κάτω μπορούμε να αλλάξουμε τον προεπιλεγμένο διαχειριστή παραθύρων (openbox) με κάποιον της αρεσκείας μας. Το σύστημα βέβαια θα επιβαρυνθεί αναλόγως τον διαχειριστή παραθύρων που θα επιλέξουμε. Μερικά παραδείγματα είναι ο KWin, metacity, Compiz.. κλπ.
Αφού εγκαταστήσουμε τα κατάλληλα πακέτα του διαχειριστή παραθύρων, πρέπει να τον επιλέξουμε από το μενού Running Applications στο Default applications for LXSession.
Με ένα logout - login θα τρέχει πλέον ο νέος Window Manager.
Αν θέλουμε να κάνουμε λίγο πιο εύχρηστο το Lubuntu μας, καθώς και να του δώσουμε μια αίσθηση 3D paneling, μπορούμε να εγκαταστήσουμε το Docky και τον xcompmgr. Βρίσκονται και τα δυο στα επίσημα αποθετήρια του Ubuntu (που σημαίνει πως δεν χρειάζονται εξωτερικές πηγές - PPA..κλπ).
Ανοίγουμε ένα τερματικό και εκτελούμε τις παρακάτω εντολές μια-μια.
- Κώδικας: Επιλογή όλων
sudo apt-get update
sudo apt-get install xcompmgr docky
Μόλις τελειώσει η εγκατάσταση , δίνουμε και τις δυο παρακάτω εντολές
- Κώδικας: Επιλογή όλων
echo '@/usr/bin/xcompmgr' | tee -a ~/.config/lxsession/Lubuntu/autostart
echo '@/usr/bin/docky' | tee -a ~/.config/lxsession/Lubuntu/autostart
Κάνουμε μια αποσύνδεση (logout-login) και το αποτέλεσμα πρέπει να είναι κάπως έτσι.
Βλέπετε το 3D Docky panel κάτω.
Η παραπάνω διαδικασία δεν θα επιβαρύνει περαιτέρω το σύστημα μας, καθώς ο xcompmgr θεωρείται από τους ελαφρύτερους composition managers. Τον εγκαθιστούμε μόνο και μόνο για να έχουμε στο Docky μας, το 3D panel, καθώς και κάποια βασικά εφέ, όπως zoom..κλπ.
Η εργασία υπάγεται στην άδεια Creative Commons Αναφορά-Παρόμοια διανομή 3.0 Ελλάδα
Υ.Γ.: Βελτιώσεις - Προσθήκες...κλπ, πάντα ευπρόσδεκτα.