Διάφορα ελεύθερα λειτουργικά

[lucinos]

Ήθελα να γράψω περισσότερα για αυτά αλλά τελικά βαριέμαι, θα περιοριστώ στην λίστα τών ζωντανών ελεύθερων λειτουργικών που έχω υπόψιν μου επί τροχάδην, αργότερα θα επιστρέψω ίσως να γράψω μερικές ιδέες. Μέχρι τότε ελεύθερα όποιος θέλει να πει την γνώμη του.

Linux ( <- Unix, MINIX, POSIX )
BSD -> FreeBSD, OpenBSD, NetBSD, DragonFlyBSD ( το τελευταίο είναι παράγωγο τού FreeBSD με έμπνευση από το AmigaOS )
OpenIndiana ( <- OpenSolaris, ελεύθερη συνέχεια τού System V )
Haiku ( <- BeOS )
AROS ( <- AmigaOS )
Syllable Desktop ( <- AtheOS το οποίο ήταν ελεύθερο λειτουργικό εμπνευσμένο αλλά χωρίς να συνδέεται από τα AmigaOS και BeOS)
FreeDOS
ReactOS ( επιχειρεί συμβατότητα με τα Windows, αν κάποιος το έχει δοκιμάσει θα ήθελα μια σύγκριση με το wine )
MINIX 3 ( <- MINIX που ήταν η έμπνευση τού Linux )
KolibriOS ( <- MenuetOS, γραμμένο σε assembly μπορεί να χωρέσει σε δισκέττα, το έτρεξα από LiveCD στον παλιό μου Pentium I )
Plan 9 from Bell Labs (σχεδιασμένο σαν συνέχεια τού Unix, δεν κατάφερε να το αντικαταστήσει αλλά τελικά έγινε ελεύθερο λογισμικό και έχει ερευνητικό ενδιαφέρον )
Inferno ( διχάλα τού Plan 9 )
Gnu Hurd (ακόμα να το δούμε )
Darwin και XNU ( η ελεύθερη βάση τών λειτουργικών τής Apple, συγγενικά με το BSD )

[headless]

Νομίζω οτι αν εξαιρέσεις το BSD οικοσύστημα το οποίο έχει αρκετή απήχηση,τα υπόλοιπα μόνο εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον έχουν.
Μια διόρθωση μόνο,το Gnu Hurd δεν είναι λειτουργικό σύστημα αλλά όπως αναφέρει και το gnu.org

a collection of servers that run on the Mach microkernel

Υπάρχει port του Debian που χρησιμοποιεί Hurd αντί για τον linux kernel
http://www.debian.org/ports/hurd/
(currently under heavy development)

[the_eye]

ReactOS ( επιχειρεί συμβατότητα με τα Windows, αν κάποιος το έχει δοκιμάσει θα ήθελα μια σύγκριση με το wine )

Δεν είναι εξομοιωτής που τρέχει πάνω σε ένα άλλο λειτουργικό όπως το wine. Είναι ξεχωριστό GNU GPL λειτουργικό που μιμείται τα windows. Όσες φορές δοκίμασα να το στήσω σε virtualbox κόλλησε.

[lucinos]

@the_eye,
προφανώς και ξέρω ότι δεν είναι εξομοιωτής, και το ανέφερα στην λίστα με τα λειτουργικά, πράγμα που δεν έκανα με το wine. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι πόσο λειτουργικό είναι. Η δική σου εμπειρία προφανώς ήταν κακή.

@headless,
μάλλον δεν έχεις ακούσει την έννοια τής μακριάς ουράς (Long Tail)
Για τον περισσότερο κόσμο το BSD είναι επίσης καθαρά εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον. Και αν προς στιγμήν ξεχάσουμε την σημασία που έχει το ελεύθερο λογισμικό, το Linux επίσης για τον περισσότερο κόσμο έχει μόνο εγκυκλοπαιδικό ενδιαφέρον. (στο πλαίσιο τού ελεύθερου λογισμικού είναι βεβαίως κυρίαρχο).

Μακριές ουρές συναντάμε και στις λίνουξ διανομές (που ενώ λίγες είναι κυρίαρχες, οι υπόλοιπες είναι στατιστικά σημαντικές), και στην πληθώρα τών BSD (υπάρχουν πολλά ακόμα που δεν ανέφερα) και στα ελεύθερα λειτουργικά γενικά.

Για να πάρω ένα-ένα αυτά που ανέφερα.

Ας βάλουμε στην άκρη τα GNU Hurd και ReactOS που από όσο καταλαβαίνω ακόμα δεν είναι σε ικανοποιητικό επίπεδο, ακόμα και έτσι έχουν όμως μεγάλο ενδιαφέρον γιατί το πρώτο έχει υψηλότατους στόχους και δεν βλέπω να το βάζουν κάτω εύκολα ενώ το δεύτερο παλεύει για συμβατότητα με το κυρίαρχο λειτουργικό τής εποχής μας.

Το BSD κανονικά προηγήθηκε τού Linux αλλά δυστυχώς αντιμετώπισε κάποιες καθυστερήσεις (και δικαστικές). Όσο άσχημο και αν είναι αυτό, αν υπήρχε το 1991 στα PC, δεν θα είχαμε το Linux το οποίο έχει copyleft άδεια (GPL).

Το OpenSolaris το συναντάω επίσης αρκετά συχνά να αναφέρεται (σε προγράμματα που τρέχουν κ.α.), οπότε δεν αμφιβάλω ότι έρχεται άνετα τρίτο μετά το Linux και BSD. Φαίνεται αρκετά σημαντικό για να αγνοηθεί έτσι απλά. Το OpenIndiana είναι η συνέχειά του καθώς πρόσφατα διακόπηκε.

Την FreeDOS την δοκίμασα και φαίνεται άψογη, καλύτερη από οποιαδήποτε παλιά κλειστή DOS. Είναι νομίζω ο λογικότερος τρόπος να τρέξεις έναν υπολογιστή κάτω από Pentium, ακόμα και παλιό Pentium. Το κακό με την FreeDOS είναι ότι καθυστέρησε απελπιστικά· ξεκίνησε το 1994 (η έκδοση 1.0 βγήκε το 2006 αν δεν κάνω λάθος) ενώ θα έπρεπε να έχει ξεκινήσει αρκετά χρόνια νωρίτερα και το 94 να είναι ήδη σημαντική εναλλακτική. Η FreeDOS μπορεί να είναι σημαντική και για κάποιες δουλειές στο BIOS σήμερα αν οι κατασκευαστές δεν τις προσφέρουν στο λίνουξ.

Το Haiku είναι η συνέχεια τού BeOS, έχει αρκετά σημαντική κοινότητα που εκ τών υστέρων ενδιαφέρεται για το BeOS (το μοναδικό ανταγωνιστικό λειτουργικό τών windows στην δεκαετία τού 90 αφού το OS/2 τής IBM δεν φαίνεται να προσπάθησε καν). Δεν το έχω δοκιμάσει αλλά όσοι το δοκιμάζουν φαίνεται να έχουν μια αντίστοιχη αντίδραση με αυτήν που είχα εγώ όταν πρωτοδοκίμασα λίνουξ πριν περίπου 10 χρόνια ( αυτό λειτουργεί! ). Σε αντίθεση με το Linux που τα Desktop είναι τελείως παράπλευρη χρήση, το Haiku είναι προσανατολισμένο σε σχετικές χρήσεις και αυτό το κάνει από κάποιες απόψεις πιο κατάλληλο (αλλά γενικά είναι τεχνολογικά πίσω και δεν θα το φτάσει εύκολα)

Το AROS είναι κάτι σαν το Haiku αλλά αντί για BeOS βάλε AmigaOS. Φαίνεται να είναι ιδιαίτερα φιλικό στα Acer Aspire (το λένε επίσης και AspireOS). Εκτός από τούς νοσταλγούς τής Amiga φαίνεται να αρέσει σε αρκετούς που έχουν Aspire καθώς μπουτάρει εκπληκτικά γρήγορα και πιάνει ελάχιστο χώρο (οπότε δεν κοστίζει τίποτα σαν επιπλέον λειτουργικό) και είναι απολύτως ικανό για να παίζει ταινίες. Οπότε το διατηρούν σαν εναλλακτική, όταν ανοίγουν το λάπτοπ για να δούνε μια ταινία να μην χρειάζεται να περιμένουν όπως με το λίνουξ (ή τα windows)

Το ΑtheOS είναι παρόμοιο με τα BeOS και AmigaOS (το BeOS επίσης θεωρείται παρόμοιο με το AmigaOS) αλλά δεν το βαρύνουν δεσμοί με κανένα προηγούμενο σύστημα. Την δεκαετία τού 90 ήταν το ελεύθερο λειτουργικό που βρέθηκε πιο κοντά τότε σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο (τού λίνουξ συμπεριλαμβανομένου) να προσφέρει μια εναλλακτική για desktop. Βρισκόταν από πολλές απόψεις σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με το λίνουξ. Δυστυχώς ο δημιουργός του έκανε τα εντελώς αντίθετα από αυτά που έκανε ο Λίνους. Ενώ ο Λίνους δημοσίευσε το Linux μόλις αυτό στοιχειωδώς λειτουργούσε, το AtheOS ο δημιουργός του άργησε να το δημοσιεύσει. Ενώ ο Λίνους εξέδιδε πολύ συχνά και ήταν άμεσα ανοιχτό στην κοινότητα, το AtheOS ο δημιουργός το κρατούσε μικρό και δεν άφηνε να φύγει από τον έλεγχό του. Τελικά οι οπαδοί του AtheOS απηύδησαν και δημιούργησαν το Syllable και καθώς λίγο αργότερα το AtheOS διακόπηκε το Syllable είναι ουσιαστικά η συνέχεια πλέον τού AtheOS. Εξακολουθεί να έχει όμως αρκετό ενδιαφέρον. Πολύ ενδιαφέρον έχει και η γλώσσα που δημιουργείται για αυτό η Red. Έχει τρομερά ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά και οι εφαρμογές που θα δημιουργούνται σε αυτήν θα τρέχουν σε όλα τα λειτουργικά άμεσα.

Το MINIX και το Plan 9 from Bell Labs δεν νομίζω ότι επιτρέπεται να τα αγνοεί κάποιος που θέλει να έχει μια ελάχιστη εικόνα για το θέμα.

[pkt]

Το ReactOS με το wine συνεργάζονται σε μεγάλο βαθμό ως προς την υλοποίηση του API των windows
και συνήθως αν κάτι χρήσιμο προστεθεί στο wine περνά σχετικά σύντομα και στο ReactOS.

Αν και έχει αρκετά χρόνια ζωής, το ReactOS ακόμα δεν έχει καταφέρει συμβατότητα με windows XP
στο επίπεδο που θα ήθελε (δηλαδή να δουλεύουν σε αυτό οι drivers των windows).

Σε εμένα στο qemu δουλεύει μια χαρά, μάλιστα μου έκανε εντύπωση ότι δούλευαν και τα ελληνικά!

Από εκεί και πέρα, το έχω χρησιμοποιήσει μόνο πειραματικά για πειραματισμό με windows drivers
και APIs όχι σοβαρά.

[lucinos]

@pkt
Από όσα διάβασα για το ReactOS χρησιμοποιεί τον ίδιο τον κώδικα τού wine. Δηλαδή κατά κάποιον τρόπο είναι το wine αλλά με διαφορετικό πυρήνα και όχι το Linux που θυμίζει περισσότερο τα windows στην συμπεριφορά του.