Πιστεύεται ότι το Ubuntu θα γίνει Rolling Release?

[adem1]

Αυτό συμβαίνει ήδη. Οι εκδόσεις LTS θα λαμβάνουν τον πυρήνα που έχει ήδη δοκιμαστεί στην τρέχουσα έκδοση.
Αυτή τη στιγμή το 12.04 λαμβάνει ως ενημέρωση τον πυρήνα που έχει το Ubuntu 12.10, και θα συνεχίσει έτσι (12.04 θα λάβει τον πυρήνα του 13.04).

Παράδειγμα ήταν, μπορεί να μην είναι πυρήνας μπορεί να είναι και μια αναβάθμιση κάποιας εφαρμογής. Βλέπε libre office και gimp π.χ. Έμενα μου τρέχουν μια χαρά στην 12.10 και για να βάλω την νέα έκδοση του gimp στην 12.04 θέλει άλλο reppo...

[mangelasakis]

όμως το ότι αναβαθμίζεται ο πυρήνας και κάποιες ελάχιστες εφαρμογές αυτό δεν σημαίνει ότι είναι και rolling. Στην rolling αναβαθμίζεται μέχρι και το τελευταίο πακέτο. Αν γίνει κάποια ψηφοφορία πιστεύω ότι σχεδόν όλοι οι χρήστες θα θέλουν να γίνει rolling το ubuntu καθώς τα πλεονεκτήματα είναι πάρα πολλά. Αν η διαδικασία του rolling release γίνεται με παρόμοιο τρόπο με το debian δηλαδή να υπάρχει και μία δεύτερη έκδοση ώστε να τεστάρονται πρώτα τα πακέτα πριν αναβαθμιστούν στην stable τότε δεν νομίζω ότι θα έχουμε προβλήματα σταθερότητας. Και εκτός από αυτό θα γλυτώσουμε από τις συχνές αναβαθμίσεις και εγκαταστάσεις η οποίες επιφέρουν προβλήματα στους χρήστες.

Μακάρι να γινόταν από σήμερα κιόλας rolling release το ubuntu.

[dim459]

Αν και έχω εκφράσει την άποψή μου σε άλλο thread, μιας και ανοίχτηκε αυτό το θέμα ας πω μια-δυο κουβέντες ακόμα.
Ας διευκρινίσω εξ αρχής ότι με τα παρακάτω δε θέλω να υποτιμήσω τη δουλειά που κάνουν οι developers του ubuntu, και ένα από τα πλεονεκτήματα του ελεύθερου λογισμικού είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να κάνουν κάποιοι όλη τη δουλειά, μπορούν να χρησιμοποιήσουν και να αξιοποιήσουν τη δουλειά που κάνουν κάποιοι άλλοι.
Ας προσθέσω ακόμα ότι οι παρακάτω κρίσεις έχουν να κάνουν με την έως τώρα τακτική και διάρθρωση της cannonical όσον αφορά στην προσέγγιση του λογισμικού, αν αποφασίσει και μπορεί να αλλάξει αυτήν την προσέγγιση, αλλάζουν και τα παρακάτω.
Κάπου διάβασα για χρονοδιαγράμματα και την καλύτερη δυνατότητα τήρησης αυτών κάτω από την επιστασία μιας εταιρείας.
Καλό είναι να θυμόμαστε ότι το ubuntu μπορεί να είναι η βάση για άλλες διανομές ή respins, αλλά δεν είναι η μητρική διανομή.
Τραβάει τα βασικά της πακέτα από τα testing και unstable branches του debian, οπότε αν αυτά τα πακέτα δεν εμφανιστούν εκεί, δεν πρόκειται προφανώς να εμφανιστούν και στο ubuntu, ασχέτως χρονοδιαγράμματος.
Όταν αποφασίζουμε να βγάλουμε μια νέα έκδοση, κατ' ουσίαν έχουμε καταλήξει σε μια προεπιλογή. Προεπιλογή μιας γκάμας πακέτων λογισμικού τα οποία είναι νεώτερα σε σχέση με την προηγούμενη έκδοση, αλλά έχουν τεσταριστεί ώστε να αποτελούν ένα αρμονικό σύνολο και να επιτυγχάνεται η γενικότερη εύρυθμη λειτουργία. Βεβαίως και υπάρχουν αναβαθμίσεις στο μεσοδιάστημα, αλλά υπάρχει ένας βασικός <<πυρήνας>> πακέτων που δε μεταβάλλεται ή μεταβάλλεται ελαχίστως, προκειμένου να εξασφαλιστεί η σταθερότητα.
Η παραπάνω συνθήκη σε μια καθαρά rolling distro δεν υπάρχει, μεταβάλλονται και αναβαθμίζονται τα πάντα (υπάρχουν βεβαίως και ενδιάμεσες προσεγγίσεις και μάλιστα αρκετά καλά υλοποιημένες, πχ τύπου chakra, το οποίο βέβαια βασίζεται σε μια καθαρά rolling και πανίσχυρη διανομή το Arch).
Αυτό λοιπόν προϋποθέτει μια ιδιαίτερα εκτεταμένη και επίπονη εποπτεία των μεταβολών του λογισμικού, έτσι ώστε κατά το δυνατόν να εξασφαλίζεται ότι το σύστημα δε θα σπάσει.
Από την άλλη δεν ξέρω κάποιον που να τρέχει κάποια έκδοση debian εκτός από τη stable που ποτέ να μην του <<έσπασε>> κάτι και να μη χρειάστηκε να μπει σε διαδικασία συμμαζέματος (πράγμα όχι απαραίτητα τραγικά δύσκολο, σίγουρα όμως όχι για αρχάριους και όχι για ανθρώπους που δεν έχουν το μικρόβιο να πειράζουν τον υπολογιστή τους).
Και ερχόμαστε στο ubuntu.
Μέχρι σήμερα επιλέγει τα πακέτα που θέλει από το debian, προσπαθεί να φτιάξει ένα αρμονικό σύνολο, όπως είπαμε παραπάνω και εμφανίζει τη νέα έκδοση κάθε έξι μήνες.
Η άποψή μου είναι ότι αυτό το εξάμηνο στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι υπερβαίνει τις δυνατότητες των προγραμματιστών του ubuntu και δεν ξέρω αν αυτό συμβαίνει για λόγους ποιοτικούς, πσοστικούς ή και τα δύο μαζί.
Τα τελευταία δύο χρόνια το ubuntu δεν μπορεί να εμφανίσει ακριβώς στο εξάμηνο μια έκδοση που να λειτουργεί απαλλαγμένη από προβλήματα, ενίοτε σοβαρά.
Οι εκδόσεις του γίνονται πολύ καλές γύρω στους δύο μήνες μετά την κυκλοφορία τους, ενώ αρχικώς κατά την ταπεινή μου άποψη εμφανίζουν χαρακτηριστικά beta εκδόσεων.
Αν λοιπόν η ομάδα του ubuntu δεν μπορεί να κάνει καλά μια προκαθορισμένη και <<παγωμένη>> γκάμα λογισμικού, πως ακριβώς θα ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις της rolling προσέγγισης, όταν τουλάχιστον από άποψη σταθερότητας αυτό δεν το έχει καταφέρει ακόμα ούτε η μητρική διανομή (και η αλήθεια είναι πως δεν πολυκόπτεται γι αυτό, δεν είναι τυχαίες οι ονομασίες testing και unstable, όχι ως δηλωτικές της σταθερότητας του λειτουργικού, αλλά ως δηλωτικές των απόψεων του debian).
Είτε λοιπόν θα πρέπει η cannonical να αλλάξει δραματικά το σκεπτικό της και τη διάρθρωσή της, πράγμα το οποίο κοστίζει ακριβά και δεν ξέρω αν είναι εντός των πλαισίων των δυνατοτήτων της ή ακόμα και των προθέσεών της, είτε θα πρέπει να αλλάξει τον χαρακτήρα του ubuntu σαν μιας εύκολης και smooth διανομής που απευθύνεται σε όλους τους χρήστες και όχι μόνο στους πιο έμπειρους χρήστες linux.
Επειδή λοιπόν για το μεν πρώτο αμφιβάλλω αν μπορεί να το κάνει, για το δε δεύτερο είμαι σίγουρος ότι δε θέλει να το κάνει, πιστεύω ακράδαντα ότι το ubuntu σαν rolling distro είναι πέραν των υφισταμένων δυνατοτήτων της, αν και δεν κρύβω ότι θα μου άρεσε σαν ιδέα.

[simosx]

Τα τελευταία δύο χρόνια το ubuntu δεν μπορεί να εμφανίσει ακριβώς στο εξάμηνο μια έκδοση που να λειτουργεί απαλλαγμένη από προβλήματα, ενίοτε σοβαρά.

Όπως;

[mangelasakis]

Η άποψή μου είναι ότι αυτό το εξάμηνο στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι υπερβαίνει τις δυνατότητες των προγραμματιστών του ubuntu και δεν ξέρω αν αυτό συμβαίνει για λόγους ποιοτικούς, πσοστικούς ή και τα δύο μαζί

εδώ δεν κατάλαβα τι ακριβώς εννοείς. Γιατί αν εννοείς ότι στην 12.10 έχουν κάνει καλή δουλειά και ότι δεν χρειάστικαν άλλοι 2 μήνες για να σταθεροποιηθεί τότε θα διαφωνίσω. Γιατί πάντα η επόμενη έκδοση μετά από την LTS είναι πιο σταθερή από τις υπόλοιπες μη LTS εκδόσεις του ubuntu και έτσι εξηγείται γιατί το 12.10 ίσως ήταν πιο σταθερό από το αναμενόμενο. Πάντως ακόμη και τώρα το 12.10 προσωπικά δεν το θεωρώ αρκετά σταθερό ειδικά αν χρησιμοποιείς gnome-shell.

Τα τελευταία δύο χρόνια το ubuntu δεν μπορεί να εμφανίσει ακριβώς στο εξάμηνο μια έκδοση που να λειτουργεί απαλλαγμένη από προβλήματα, ενίοτε σοβαρά.
Οι εκδόσεις του γίνονται πολύ καλές γύρω στους δύο μήνες μετά την κυκλοφορία τους, ενώ αρχικώς κατά την ταπεινή μου άποψη εμφανίζουν χαρακτηριστικά beta εκδόσεων.

Σε αυτό προσωπικά πιστεύω ότι ωφείλεται το αυστηρό χρονοδιάγραμμα των 6 μηνών που έχουν βάλει στην canonical που δεν είναι αρκετό για να διορθώσουν όλα τα προβλήματα. Πιστεύω ότι αυτός είναι και ένας από τους λόγους που σκέφτονται να κάνουν το ubuntu rolling ώστε να μην τους πιέζει ο χρόνος των 6 μηνών και να μπορούν επιτέλους να αναβαθμίζουν όταν πραγματικά δεν υπάρχουν bugs και όχι αναγκαστικά στο χρονικό όριο των 6 μηνών. Επίσης πιστεύω ότι στο debian ο λόγος που δεν έχουν καταφέρει να έχουν μία σταθερή rolling έκδοση είναι γιατί πολύ απλά δεν είναι στους στόχους τους αυτό. Δηλαδή στο debian η unstable και η testing προορίζεται καθαρά και μόνο για δοκιμή και όχι για κανονική χρήση για αυτό και δεν τους ενδιαφέρει για το αν είναι σταθερές εκδόσεις ή όχι. Οπότε υπάρχουν προβλήματα και είναι φυσιολογικό αυτό. Αλλά ακόμη και έτσι θα έλεγα ότι η debian testing είναι πολύ πιο σταθερή από τις απλές εκδόσεις του ubuntu όπως είναι τώρα... Προσωπικά εδώ και 1 χρόνο χρησιμοποιώ testing σε ένα παλιό υπολογιστή για πειραματισμό ποτέ δεν μου έχει κρασάρει ή κολίσει σε αντίθεση με το ubuntu 12.04 που αν και είναι LTS μια χαρά τα τρώει τα καληματάκια του... Τέλος πάντων. Πιστεύω ότι αν το ubuntu γίνει rolling θα λυθούν περισσότερα προβλήματα από αυτά που υπάρχουν με το τωρινό χρονοδιάγραμμα του ubuntu όπως πχ. τα προβλήματα που δημιουργούνται κατά την αναβάθμιση από την μια έκδοση του ubuntu στην αλλη. Ίσως προκύψουν νέα προβλήματα αν γίνει rolling το ubuntu αλλά σίγουρα δεν θα είναι το ίδιο σημαντικά με αυτά που ήδη έχει το ubuntu γιατί αλλιώς είναι να αναβαθμίζεις σιγά σιγά σταδιακά το συστημα και αλλιώς είναι να αναβαθμίζεις ξαφνικά από μία έκδοση στην άλλη.

Τα τελευταία δύο χρόνια το ubuntu δεν μπορεί να εμφανίσει ακριβώς στο εξάμηνο μια έκδοση που να λειτουργεί απαλλαγμένη από προβλήματα, ενίοτε σοβαρά.

Όπως;

Για παράδειγμα στο σταθερό της υπογραφής μου στην 11.04 με τον ανοιχτό driver της ΑΤΙ πότε έτρεχε το unity και πότε όχι. Διορθώθηκε τελικά στην 11.10 αφού βρήκαν το πρόβλημα μόλις 2 μήνες πριν κυκλοφορίσει η 11.10 αλλά ποτέ δεν το διόρθωσαν στην 11.04. Και άλλα πολλά κολήματακια που έτρωγε το ubuntu που αν και δεν ήταν σημαντικά μέρα με την μέρα και μετά από 2 μήνες εξαφανιζόταν και το καταλάβαινες έντονα ότι το pc τρέχει πιο smooth..

[simosx]

Για παράδειγμα στο σταθερό της υπογραφής μου στην 11.04 με τον ανοιχτό driver της ΑΤΙ πότε έτρεχε το unity και πότε όχι. Διορθώθηκε τελικά στην 11.10 αφού βρήκαν το πρόβλημα μόλις 2 μήνες πριν κυκλοφορίσει η 11.10 αλλά ποτέ δεν το διόρθωσαν στην 11.04. Και άλλα πολλά κολήματακια που έτρωγε το ubuntu που αν και δεν ήταν σημαντικά μέρα με την μέρα και μετά από 2 μήνες εξαφανιζόταν και το καταλάβαινες έντονα ότι το pc τρέχει πιο smooth..

Και εγώ έχω πρόβλημα τώρα, στο 12.10 με τον ανοικτό οδηγό για την ΑΤΙ. Δεν καταφέρνω να αλλάξω την φωτεινότητα της οθόνης και είναι πάντα σε κατάσταση υπερφωτισμένη.
Με τον ανοιχτό οδηγό, το Steam και τα παιχνίδια δε μπορούν να παίξουν με τίποτα, διότι η κάρτα που έχω λειτουργεί οριακά με το TF2, οπότε με τον ανοιχτό για Linux έχει μεγάλο πρόβλημα.
Η ιστορία έχει να κάνει με την ελευθερία στο λογισμικό, και τη δυνατότητα να έχουμε πλήρες ελεύθερο λογισμικό. Στην περίπτωση που περιγράφεις, ήταν το πρόβλημα στην αρχική έκδοση του Unity που είχε το 11.04; ήταν το πρόβλημα στον ανώριμο για τότε ανοιχτό οδηγό; ήταν το πρόβλημα σε συνδυασμό μεγαλύτερων απαιτήσεων από το compiz και αδυναμιών του ανοιχτού οδηγού;

Είναι τέτοια η πολυπλοκότητα του λογισμικού που κάποιος (πρέπει να) δυσκολεύεται στο να εντοπίζει την πραγματική πηγή ενός ζητήματος που θέλει διόρθωση.
Υπάρχουν πράγματα που συμβαίνουν στο Ubuntu και που δεν ξέρω γιατί συμβαίνουν. Κατά την εκκίνηση (επειδή άλλαξα πράγματα με το xdiagnose) μπορώ να δω ότι κατά την εκκίνηση μπορεί να έχω orphan nodes. Είναι άκακο; Έχει πρόβλημα το σύστημα αρχείων; Δεν ξέρω, και το αναφέρω δημόσια. Υπάρχουν τρόποι να καταλήξω αν είναι πρόβλημα ή είναι εντάξει; Μάλλον υπάρχουν, και θα παρακολουθώ το ζήτημα. Ωστόσο, αυτή τη στιγμή δεν ξέρω.

Θα ήθελα να δω και από άλλους παραδοχή της αβεβαιότητας, για πράγματα που μάλλον δεν είμαστε σίγουροι. Είναι εντάξει να χρησιμοποιούμε «μάλλον», «πιστεύω», «μπορεί». Αν κάποιος ξέρει με βεβαιότητα, αναμένω να προγραμματίσει και τη λύση.

[mangelasakis]

simosx δεν χρησιμοποίησα επιρρήματα "μάλλον" "πιστεύω" "μπορεί" κλπ. Το πρόβλημα ήταν υπαρκτό και το είχα αναφέρει σαν bug και διορθώθηκε 2 μήνες πριν κυκλοφορίσει η 11.10 και έτσι αναγκάστικα και πέρασα την 11.10 από την beta μόλις έκδοση ώστε να μπορώ να λειτουργίσω τον υπολογιστή μου γιατί με τον κλειστό οδηγό κράσαρε όλο το σύστημα και επειδή δέσμευε πάνω από 1.5 Gb ram. Με το compiz δεν είχα όμως κανένα πρόβλημα με τον ανοιχτό οδηγό στην 10.10. Το πρόβλημα τελικά δεν ήταν στον οδηγό αλλά στο unity. Αν δεν πρότρεχαν να βάλουν το unity στην canonical τότε όλα θα ήταν μια χαρά... Τώρα θα μου πεις μα πως να εντοπίσουν τα προβλήματα αν δεν τα δοκιμάσει και αναφέρει ο κόσμος? Να κάνουν και μία rolling testing έκδοση ώστε να δοκιμάζονται πριν περάσουν στην stable έκδοση και αν χρειαστεί να κάνουν και τρίτη rolling έκδοση αντίστοιχη με την unstable ώστε να τελειώνει το παραμύθι με τις συνεχώμενες αναβαθμίσεις και διανομές κάθε 6 μήνες και να μένει πάντα ενημερωμένο το σύστημα μας. Τόσο απλό είναι.

Όλα αυτά δεν είναι αβεβαιότητες. Είναι γεγονός ότι το ubuntu χρειάζεται 2-3 μήνες μέχρι να ωριμάσει και να αποκτήσει σταθερότητα. Και έχω διαπιστώσει μάλιστα ότι μόλις αρχίσουν να περνούν στα αποθετήρια τα fixes από το debian τότε αρχίζει και στρώνει το ubuntu.

[fkol k4]

Δεν πιστεύω πως το Ubuntu θα γίνει κυλιόμενη έκδοση.

Το κάθε μοντέλο έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του. Κανένα μοντέλο δεν μπορούμε να πούμε πως είναι πανάκεια, γιατί πολύ απλά θα το ακολουθούσαν όλοι. Από την άλλη βέβαια, κανένα μοντέλο δεν είναι άχρηστο γιατί πολύ απλά δεν θα το ακολουθούσε κανένας.

Το ότι το εξάμηνο μεταξύ εκδόσεων κάποιες φορές φαίνεται μη αρκετό, δε συμβαίνει γιατί 6 μήνες είναι λίγοι και πως θα διορθώνονταν όλα αν οι μήνες γίνονταν 8 για παράδειγμα. Το θέμα είναι πόσα προσπαθείς να χωρέσεις μέσα σε ένα εξάμηνο, οχτάμηνο, χρόνο κ.ο.κ

Το μοντέλο "Release when ready", μπορεί να δουλεύει καλά (που λέει ο λόγος) για το Debian ή για το Elementary Luna, δείχνει όμως άκρατο ερασιτεχνισμό. Για την Canonical θα φαινόταν πολύ άσχημο. Για φανταστείτε τη θεωρητική συζήτητση:

Φίλος 1: - Ρε φίλε, πότε θα το τελειώσεις το project;
Φίλος 2 - Δεν ξέρω, όταν καταφέρω να το φτιάξω σωστά.

Όλα καλά, ο φίλος 2 δείχνει υπευθυνότητα. Μεταφέρετε τώρα την ίδια συζήτηση μεταξύ πελάτη και εταιρείας:

Πελάτης: - Πότε θα έχει τελειώσει το project;
Εταιρεία: - Δεν έχουμε υπολογίσει ακόμα πότε θα είναι έτοιμο.

Εδώ δεν είναι όλα καλά, η εταιρεια δεν δείχνει υπευθυνότητα αλλά ανικανότητα, ο επαγγελματίας πρέπει να μπορεί να δουλεύει με συγκεκριμένα χρονικά περιθώρια και πολλές φορές και με ρήτρες καθυστέρησης.

Εδώ να σημειώσω επίσης πως κανένα ανταγωνιστικό λειτουργικό (Mac OS, Windows) δεν είναι κυλιόμενης έκδοσης. Το Windows πλησιάζει περισσότερο προς το μοντέλο LTS (μια έκδοση με μεγάλη χρονική υποστήριξη) και το Mac OS κυκλοφορεί μια έκδοση ανά έτος (αν θυμάμαι καλά).

Για όσους θεωρούν πως το πρόβλημα με τις εξάμηνες εκδόσεις είναι το format ανά εξάμηνο, να θυμίσω πως υπάρχουν και οι αναβαθμίσεις (σε όλα τα λειτουργικά), το "format" δεν χρειάζεται ποτέ.

[stavrosLinux]

Off topic:
ποτέ δεν κατάλαβα για δεν μπορούν να φτιάξουν έναν graphical installer για το arch linux. Ο μόνος λόγος που διαβάζω σε forums είναι ο "arch way" = είμαι geek και έτσι μου αρέσει. Επίσης ακόμα και το arch "σπάει" πότε πότε, δεν υπάρχει διανομή που να μην χρειαστεί νέα εγκατάσταση κάποια στιγμή.

[dim459]

Γιατί αν εννοείς ότι στην 12.10 έχουν κάνει καλή δουλειά και ότι δεν χρειάστικαν άλλοι 2 μήνες για να σταθεροποιηθεί τότε θα διαφωνίσω

Εννοώ ακριβώς το αντίθετο.

Τα τελευταία δύο χρόνια το ubuntu δεν μπορεί να εμφανίσει ακριβώς στο εξάμηνο μια έκδοση που να λειτουργεί απαλλαγμένη από προβλήματα, ενίοτε σοβαρά.

Όπως;

Όπως η αδυναμία εγκατάστασης-ενεργοποίησης κλειστών οδηγών για τα γραφικά κατά την εμφάνιση της 12.10, μέσα από τη σχετική διαδρομή στο system settings. Ειλικρινώς δεν ξέρω ποια σκοπιμότητα εξυπηρετεί η παράλειψη των πακέτων libux-headers κατά την εγκατάσταση, αλλά χωρίς αυτά προεγκατεστημένα δε χτίζεται το module του κλειστού οδηγού πάνω στον πυρήνα που θες. Άποψή μου είναι ότι εφόσον περιλαμβάνεις τον κλειστό οδηγό στα αποθετήριά σου, οφείλεις να φροντίζεις και για την απρόσκοπτη εγκατάστασή του, δεν είναι λογικό για μια user friendly διανομή να ψάχνει ο χρήστης για τα προαπαιτούμενα πακέτα.
Το θεωρώ σοβαρότατο πρόβλημα διότι υπάρχουν περιπτώσεις που χωρίς τον κλειστό οδηγό δεν υπάρχουν ποιοτικά γραφικά ή ακόμα και καθόλου εικόνα.
Το αντιμετώπισα πρόσφατα μετά την αναβάθμιση πυρήνα στη 12.10 64bit, όπου ο ανοιχτός για ΑΤΙ έπαψε να λειτουργεί και για να βάλω τον κλειστό έπρεπε να κάνω μερικά βουντού.
ΟΚ, ήξερα και το έκανα, δε θεωρώ όμως ότι ανήκει στα αυτονόητα, τα οποία πρέπει να ξέρει ο οποιοσδήποτε χρήστης υπολογιστή.
Δεν θέλω να μπω στη λογική της συζήτησης περί του αν ο συντηρητής του πακέτου οφείλει να υποδεικνύει τις σωστές εξαρτήσεις ή ο εποπτεύων τη διανομή. Σε ορισμένα πακέτα ουσιώδη, όπως τα modules των γραφικών, ούτως ή άλλως κατά την άποψή μου οφείλει να το φροντίσει η διανομή.
Το έχω επίσης ξαναγράψει ότι θεωρώ πως έχει πέσει πολύ βάρος σε θέματα <<βιτρίνας>> και δε δίδεται ανάλογη προσοχή σε θέματα ουσιώδη.

Off topic:
Γενικώς υπάρχουν δύο διαφορετικά moods στη σχέση μου με τον υπολογιστή.
α) Όταν έχω όρεξη για ψάξιμο και πειράματα, μπουτάρω ότι να 'ναι ή ότι έχει μου κινήσει την περιέργεια.
β) Όταν θέλω απλώς να τον ανοίξω να κάνω κάτι και να τον κλείσω, μπουτάρω ubuntu.