συνοπτική γενεαλογία τών διανομών λίνουξ

[lucinos]

Ήθελα να γράψω λίγα λόγια για αυτό το θέμα και όποιος μπορεί ας με συμπληρώσει σε ότι πιστεύει σημαντικό γιατί οι γνώσεις μου φυσικά δεν είναι πλήρεις.

Είναι άδικο να γράψει κάποιος για το θέμα χωρίς να αναφέρει πρώτα το GNU.
GNU είναι αρχικά που σημαίνουν "GNU's Not Unix" (είναι αναδρομικό!)
Το GNU ξεκίνησε από τον Ρίτσαρντ Στώλλμαν το 1983 με σκοπό να δημιουργηθεί ένα ελεύθερο λειτουργικό στα πρότυπα τού Unix, και ήταν ο βασικός στόχος τού Free Software Foundation. Το GNU τα κατάφερε με αρκετά στοιχεία τού λειτουργικού αλλά έλλειπε ένας πυρήνας, βασικό και απολύτως απαραίτητο μέρος. Βασικό στοιχείο τού GNU είναι η άδεια GPL που (για μένα τουλάχιστον) αντιπαλεύει τις κλειστές άδειες. Αν έβγαινε απλώς ελεύθερο δεν θα μπορούσε στο σύγχρονο περιβάλλον τών νόμων πνευματικής ιδιοκτησίας να διατηρήσει την δυναμική τής ελευθερίας.

Το γεγονός ότι το Unix ήταν κλειστό λογισμικό δημιουργούσε πρόβλημα και στην διδασκαλία του. Για να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα ο Άντριου Τάνενμπάουμ το 1987 δημιούργησε το MINIX. ένα Unix-οειδές πυρήνα λειτουργικού με διδακτικούς κυρίως σκοπούς και με ανοικτό κώδικα.

Το 1991 ο Λίνους Τόρβαλντς εμπνεόμενος από το MINIX δημιουργεί το "Linux" έναν πυρήνα λειτουργικού που είχε όμως τον στόχο να εκμεταλλευτεί την καινούργια τότε τριανταδιάμπιτη αρχιτεκτονική 386. Εδώ γίνεται συχνά ένα όπως το καταλαβαίνω εγώ λάθος. Λέγεται δηλαδή ότι η δημιουργία τού λίνουξ είχε σκοπό ένα "φτηνό" λειτουργικό που να τρέχει σε χαμηλών προδιαγραφών υπολογιστές και άλλες τέτοιες μάλλον ανοησίες. Το λίνουξ έχει ελάχιστες απαιτήσεις επεξεργαστή 386, ένα αρκετά προχωρημένο μοντέλο για εκείνη την εποχή, και 4 MB RAM. Για να βάλουμε το Χ παραθυρικό σύστημα απαιτούνται άλλα 4 MB RAM (και μιλάμε απλώς για το X, σκεφτείτε φτάσαμε μάνι-μάνι στα 8 MB RAM) Αυτές είναι αστείες απαιτήσεις για τα σημερινά δεδομένα αλλά σοβαρότατες απαιτήσεις για εκείνη την εποχή, και δεν συγκρίνονται με τις απαιτήσεις τής DOS, ούτε βεβαίως και με τις απαιτήσεις τών windows 3.1 (ελάχιστες απαιτήσεις τών windows 3.1 είναι 286, δηλαδή 16-bit, και 640 KB RAM + 256 KB επέκταση). Από την άλλη είναι άδικο να συγκρίνουμε το λίνουξ με την DOS και το X με τα windows, καθώς έχουν διαφορετικούς αντικειμενικούς στόχους. Συγκεκριμένα το λίνουξ ως unix-οειδές και με βασική ιδέα την αρχιτεκτονική 386, είναι κάτι μακράν ανώτερο τής DOS. Επίσης το unix έχει χαρακτηριστικά ιδιαιτέρως σημαντικά καθώς έχει δημιουργηθεί σε διαφορετική φιλοσοφία. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι η DOS βασίζεται στην ιδέα ότι έχεις ένα προσωπικό υπολογιστή (γνωστό και ως PC) Αντίθετα το unix υποθέτει ότι βρίσκεσαι σε ένα "τερματικό" δηλαδή ένα πληκτρολόγιο και μια οθόνη και "επικοινωνείς" με τον υπολογιστή που μπορεί να βρίσκεται ακόμα και μακρυά καθώς και να τον μοιράζεσαι με άλλον κόσμο. Τέτοιου είδους στόχοι παράγουν χαρακτηριστικά με φυσικό τρόπο (ένας από τούς λόγους ίσως που το λίνουξ είναι ασφαλέστερο) που αποδεικνύονται ιδιαιτέρως χρήσιμα ως και απαραίτητα στην σύγχρονη εποχή που η microsoft έχει ιδρώσει για να τα υποκαταστήσει και όχι πάντα με επιτυχία, και τα οποία τα έχουν κληρονομήσει τα unix-οειδή όπως το λίνουξ. Από την άλλη δεν μπορούμε να πούμε τα ίδια καλά λόγια για το X. Το X επίσης βασίζεται στην ιδέα ότι είμαστε σε ένα τερματικό κοκ, έχει κάποια χαρακτηριστικά που σήμερα είναι άχρηστα ως και επιβλαβή. Το χάντικαπ ίσως δεν είναι τόσο σοβαρό αφού για πολύ κόσμο μια χαρά τα καταφέρνουν το GNOME και το KDE και τα άλλα περιβάλλοντα εργασίας. Από την άλλη είναι ένα πρόβλημα που φιλοδοξεί να λύσει το wayland.

Το λίνουξ ο Λίνους αντί να το κλείσει με κάποια άδεια το άφησε εξ αρχής ελεύθερο. Χάρις στο διαδίκτυο, που τότε δεν ήταν ιδιαιτέρως γνωστό στο ευρύ κοινό αλλά υπήρχε γενικά σε πανεπιστήμια σε όλον τον κόσμο έφτασε ταχύτατα σε κάθε άκρη τής Γης. Αυτό δημιούργησε ένα εκπληκτικό φαινόμενο καθώς πολύς κόσμος άρχισε να "παίζει" με το λίνουξ εξελίσσοντάς το. Άνθρωποι σε κάθε γωνιά τής γης χωρίς να γνωρίζονται μεταξύ τους δούλευαν πάνω στο λίνουξ. Δεν άργησε να διασταυρωθεί με το GNU. Τον φεβρουάριο τού 1992 η έκδοση 0.12 βγήκε με την άδεια GPL. Το GNU απέκτησε τον πυρήνα που έψαχνε και το λίνουξ άρχισε να μοιάζει με ολοκληρωμένο λειτουργικό. Η σχέση αυτή μεταξύ GNU και λίνουξ έχει δημιουργήσει διαμάχη σχετικά με το όνομα. Αφού το λίνουξ έχει την άδεια GPL επομένως είναι "και με την βούλα" μέρος τού GNU μήπως το λειτουργικό θα έπρεπε να λέγεται GNU και όχι λίνουξ; Θα πω την προσωπική μου άποψη σχετικά με το θέμα.
Ο πυρήνας λέγεται "Linux" κανένας δεν το αμφισβητεί αυτό.
Το όνομα λίνουξ είναι περισσότερο εύηχο και χαριτωμένο από το GNU
Κυρίως οι ντεμπιανάδες χρησιμοποιούν το όνομα GNU/Linux . Είναι προφανές δικαίωμα τού καθένα να μνημονεύει την GNU, και όταν θέλει να τονίζει ότι είναι στο λίνουξ ακριβώς για αυτές τις αρχές της έχει σχεδόν την ηθική υποχρέωση απέναντι τουλάχιστον στον εαυτό του να το κάνει. Προσωπικά θα πήγαινα ένα βήμα παραπέρα και θα έλεγα ότι αν θέλουν μπορούν να το λένε και σκέτο GNU σε αυτήν την περίπτωση.
Οι σύγχρονες διανομές πλέον δεν χρησιμοποιούν αποκλειστικά την άδεια GPL επομένως δεν μπορούν να θεωρηθούν ως GNU έτσι απλά.Κάποιες μάλιστα δεν έχουν καμμία σχέση με τούς στόχους τού GNU (όπως το Android) Συνεπώς το GNU και ούτε το GNU/Linux απλά δεν στέκουν ως γενικότερη ονομασία τών πάντων "όταν δεν αναφερόμαστε αποκλειστικά στον πυρήνα" (πχ στο Android αν κάνουμε το ίδιο θα πρέπει να πούμε Android/Linux, ίσως και Google/Linux)
Η προσωπική μου επιλογή είναι να λέω "λίνουξ" και μάλιστα το γράφω και στα ελληνικά για να τονίσω ότι το θεωρώ λέξη και όχι "Trademark"

Πάμε στο θέμα τών διανομών. Κατ αρχήν τι είναι διανομή. Η παρομοίωση που εγώ θα έκανα είναι ότι έχουμε ένα τεράστιο παζλ. Το πρόβλημα είναι ότι παρόλο που δεν χρειάζεται να κατασκευάσουμε τα ίδια τα κομμάτια τού παζλ και μόνο η σύνθεση είναι πάρα πολύ δουλειά. Η διανομή επιχειρεί να σού δώσει το παζλ λυμένο σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο. Αλλά σε αντίθεση με τα παζλ που αγοράζουμε για να περάσουμε την ώρα μας, δεν υπάρχει μοναδική "λύση", δηλαδή συνδυάζονται με διάφορους τρόπους, δεν χρειάζονται όλα τα κομμάτια, λείπουν κομμάτια που πρέπει να τα ψάξουμε αλλού. Έτσι έχουμε διάφορες διανομές η κάθε μία έχει το δικό της στίγμα αφού είναι ένας ιδιαίτερος συνδυασμός. Καθώς ο κάθε επόμενος που θέλει να διαφοροποιηθεί σπάνια ξεκινάει το παζλ από την αρχή, υπάρχει ένα γενεαλογικό δέντρο τών διανομών. Κάθε διανομή έχει τα δικά της στοιχεία, τα συνδυάζει διαφορετικά ακόμα και η μέθοδος σύνδεσης διαφέρει. Οι διανομές που έχουν δημιουργηθεί είναι μάλλον χιλιάδες.

Η παλιότερη διανομή που επιζεί είναι το Slackware. Δημιουργήθηκε από τον Πάτρικ Βολκεντρινγκ το 1993 και εξακολουθεί ο ίδιος να έχει κεντρικό ρόλο. Στόχος είναι η σταθερότητα και η απλότητα. Όπου απλότητα όμως μην περιμένετε ότι σημαίνει ευκολία. Είναι διανομή για γερούς λύτες. Έχει δημιουργήσει το δικό της δέντρο με ένα σωρό διανομές.
Από το Slackware ξεπήδησε και το SUSE το 1994 που έχει τον δικό του κορμό. Το SUSE είναι η παλαιότερη εμπορική διανομή. Τελικά την αγόρασε η Novell το 2003. Το OpenSUSE είναι και αυτό κοινότητα.

Επόμενη διανομή είναι το Debian. Το Debian ξεκίνησε επίσης το 1993 αλλά άργησε πολύ να γίνει σταθερή διανομή. Είναι φαίνεται περισσότερο "κοινότητα" με σύνταγμα και δημοκρατικές διαδικασίες και όλα τα παρόμοια παρά λειτουργικό σύστημα. Παρόλα αυτά εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα. Είναι δε ίσως οι πιο πιστοί στις ιδέες τού GNU.
Από το Debian όμως έχει ξεπηδήσει ένα τεράστιο δέντρο διανομών. Χαρακτηριστικές είναι το Knoppix το οποίο ήταν από τα πρώτα λειτουργικά με την τρομερή καινοτομία τού Live CD. Το ίδιο το Knoppix με την σειρά του έχει δημιουργήσει ένα κορμό με πολλές διανομές.
Από το Debian κατάγεται και το Ubuntu που όλοι ξέρετε σε αυτό το φόρουμ, μια επίσης "εμπορική προσέγγιση". Το Ubuntu που στηρίζεται από την Canonical είναι ίσως η ευκολότερη διανομή για καινούργιους στο λίνουξ. Επίσης έχει δημιουργήσει το δικό του κορμό με πολλές διανομές.

Την τριάδα τών σημαντικοτέρων δέντρων την συμπληρώνει το Red Hat. Πρόκειται για επίσης εμπορική προσέγγιση. Η Red Hat δημιουργήθηκε το 1993 και έφτιαξε λίνουξ το 1994. Είναι ίσως η πιο πιστή στο ελεύθερο λογισμικό μεγάλη εταιρεία. Και το γεγονός ότι αναπτύσσεται ραγδαία εν μέσω μάλιστα "οικονομικής κρίσης" αποδεικνύει περίτρανα ότι το ελεύθερο λογισμικό στην πραγματικότητα "έχει ψωμί" αντίθετα από ότι πιστεύει ο πολύς κόσμος. Η Red Hat υποστηρίζει την κοινότητα τού Fedora (επίσης ιδιαιτέρως πιστοί στο ελεύθερο λογισμικό).
Ακόμα από το Red Hat ξεπήδησε το Mandrake, σημερινό Mandriva που επίσης έχει δημιουργήσει τον δικό του κορμό. Το Mandrake τυχαίνει να είναι το πρώτο λίνουξ που έπεσε στα χέρια μου πριν χρόνια.

Εκτός από αυτά τα τρία μεγάλα δέντρα υπάρχουν πολλές ακόμα διανομές που δεν εντάσσονται σε αυτές. Τα δύο πιο αξιοπρόσεκτα "δεντράκια" είναι μάλλον το Gentoo, μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση (από το οποίο Gentoo κατάγεται το Sabayon), και το Arch Linux. Το Arch Linux έχει πολύ δυνατά χαρακτηριστικά, είναι όμως κατάλληλο για έμπειρους και όχι για κάποιον που βλέπει το λίνουξ για πρώτη φορά.

Τέλος το λίνουξ έχει κάνει δυναμική είσοδο στα smartphones, tablet computers, netbooks. Τα λειτουργικά συστήματα Android και MeeGo είναι επίσης λίνουξ.

(θα με ενδιέφερε να ακούσω και τις γνώμες ή να με συμπληρώσετε)

[lucinos]

συγγνώμη κατα λάθος το δημιούργησα σε αυτήν την ενότητα. Μετακινήστε το σε όποια ενότητα ταιριάζει καλύτερα.

[lucinos]

το ότι το έβαλα αρχικά σε λάθος τομέα είναι σίγουρο, και πρώτος εγώ ζήτησα μεταφορά. Αλλά νομίζω έχει σημαντικές πληροφορίες και σχετικές με το λίνουξ, για να είναι στο "περι ανέμων". Δεν ξέρω μού φαίνεται παράξενο εδώ που το πήγατε.

[pros]

Εγώ έκανα την μεταφορά.
index.php

Περί ανέμων
...χαλαρή κουβεντούλα, γενικός σχολιασμός, φιλοσοφικές συζητήσεις, meeting point / γνωριμία

Ποια νομίζεις ότι θα ήταν πιο κατάλληλη δημόσια συζήτηση, με βάση την περιγραφή των θεμάτων;

Αν προκύψει ενδιαφέρουσα συζήτηση, θα μπορούσε να γίνει sticky...

[simosx]

Οι ενότητες που έχουν δηλωθεί στο φόρουμ είναι επικεντρωμένες στη διανομή Ubuntu και στην ελληνική κοινότητα Ubuntu-gr. Οι δύο ενότητες με ελεύθερο περιεχόμενο είναι η Περί τεχνολογίας και η Περί ανέμων. Το όνομα της Περί ανέμων μπορεί να παραπέμπει σε «άσχετες δημοσιεύσεις», ωστόσο τη χρησιμοποιούμε για θέματα που δεν ταιριάζουν αλλού, και δεν είναι τεχνικά (για να μπουν στο Περί τεχνολογίας).

Αν είναι εντάξει με σένα, θα ήταν καλό να προχωρήσει ο σχολιασμός/βελτίωση του κειμένου.

[lucinos]

Δεν με πειράζει "προσωπικά" να είναι στο "περί ανέμων", απλώς το βρίσκω κουλό. Φυσικά και δεν έχω πρόβλημα να γίνει σχολιασμός όπου και αν είναι. Το έγραψα για να σχολιαστεί όχι για να το καμαρώνω.

Η διαφωνία μου μαζί σου είναι ότι εσύ πιστεύεις ότι "δεν είναι επικεντρωμένο για το ubuntu". Διαφωνώ τελείως σε αυτό. Το ubuntu δεν είναι ξεκρέμαστο, δεν ήρθε από το πουθενά. Είναι μια διανομή λίνουξ και όποιος δεν ξέρει στοιχειώδη πράγματα για τις διανομές τότε δεν ξέρει στοιχειώδη πράγματα για το ubuntu. Συνεπώς αφού το ποστ γράφει για το λίνουξ, και το ubuntu είναι λίνουξ, το ποστ γράφει για το ubuntu. Δεν έγραψα "για" το slackware, ούτε "για" το fedora, τότε θα σού έδινα δίκιο. Αλλά πρέπει να αναφερθούν. Είναι στην "οικογένεια". Συνεπώς διαφωνώ ότι το ποστ δεν είναι για το ubuntu. Από την άλλη αν πιστεύετε ότι στους άλλους τομείς πρέπει να υπάρχουν αποκλειστικά θέματα τα οποία όχι μόνο είναι για το ubuntu αλλά πρέπει να αγνοούν εντελώς τον κόσμο έξω από το ubuntu (λες και υπάρχει στο κενό) τότε αφενός σάς λέω ότι διαφωνώ, αφετέρου τουλάχιστον δημιουργήστε μια ενότητα για το γενικότερο λίνουξ. Αν μη τι άλλο είναι απαραίτητο για να μάθει κάποιος πράγματα για το ίδιο το ubuntu. Το να βάζετε τα πάντα στο "περί ανέμων" είναι τουλάχιστον ατυχές.

[lucinos]

Εγώ έκανα την μεταφορά.
index.php

Περί ανέμων
...χαλαρή κουβεντούλα, γενικός σχολιασμός, φιλοσοφικές συζητήσεις, meeting point / γνωριμία

Ποια νομίζεις ότι θα ήταν πιο κατάλληλη δημόσια συζήτηση, με βάση την περιγραφή των θεμάτων;

Αν προκύψει ενδιαφέρουσα συζήτηση, θα μπορούσε να γίνει sticky...

Βασικά εγώ με βάσει τις υπάρχουσες κατηγορίες και κατά την δική μου κρίση, βλέπω τέσσερις επιλογές.
α) το αφήνουμε στην κατηγορία "περί ανέμων". Δεν το βρίσκω ιδιαίτερα λογικό αλλά αν σάς αρέσει ξα σας.
β) το πάμε στα "γενικά". Μια ματιά στα γενικά δείχνει ότι υπάρχουν θέματα χωρίς αποκλειστική σχέση με το ubuntu (και πολύ σωστά). πχ περιλαμβάνει θέματα όπως "Αντιστοιχία προγραμμάτων Windows & Linux" το οποίο δεν είναι περισσότερο άμεσα σχετίσιμο με το ubuntu από το παρόν. Βεβαίως μπορεί να μην θέλετε να επιβαρύνετε τα γενικά ως κατηγορία με το παραμικρό, πράγμα λογικό στην οργάνωση ενός φόρουμ.
γ) μπορεί να πάει σε ένα τομέα "εκπαιδευτικού" περιεχομένου. Συγκεκριμένα υπάρχει το "Το Σχολείο του Φόρουμ - Ασύγχρονα Μαθήματα". Από την άλλη δεν ταιριάζει απολύτως στο πνεύμα τών υπόλοιπων ποστ. Προσωπική μου άποψη είναι ότι αυτό δεν ενοχλεί γιατί μπορεί να διευρυνθεί το περιεχόμενο τής κατηγορίας. Δεν βλέπω σημαντικά προβλήματα σε αυτό.
δ) μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα κατηγορία στην οποία αυτό και άλλα ποστ να καλύπτονται καλύτερα.

[pulsar]

Αυτό το διάγραμμα μου αρέσει πολύ και περιέχει τη χρονική εξέλιξη όλων των διανομών καθώς επίσης και από που προήλθαν.


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/Gldt.svg

[lucinos]

Αυτό το διάγραμμα μου αρέσει πολύ και περιέχει τη χρονική εξέλιξη όλων των διανομών καθώς επίσης και από που προήλθαν.


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/Gldt.svg

Το ξέρω αυτό το διάγραμμα, πολύ ωραίο, ήμουν σίγουρος ότι κάποιος θα το έδινε και για αυτό δεν το έβαλα! Δική μου παρατήρηση, δεν είναι αυτές όλες οι διανομές. Οι διανομές είναι πολύ περισσότερες! Είναι χιλιάδες και πρακτικά αδύνατο να παρακολουθηθούν με ακρίβεια. Αυτές είναι όλες οι διανομές που θεωρήθηκαν αρκετά σημαντικές για να μπουν στο διάγραμμα ή αυτές που κάποιος έκανε τον κόπο να τις υποβάλλει στην σχετική ιστοσελίδα. (δεν κάθισα να μετρήσω πόσες έχει το διάγραμμα αλλά μου φαίνεται ότι δεν έχει πάνω από 300. Από εκεί και πέρα προφανώς δεν είναι σημαντικό να ξέρει κάποιος όλες τις διανομές. Αλλά κάποια πολύ βασικά πράγματα για τον χάρτη είναι πραγματικά βασικές γνώσεις, θα έλεγα συγκεκριμένα τα Slackware, SUSE, Debian, Knoppix, Ubuntu, Red Hat, Mandriva, fedora, Gentoo, Arch. Το να μην τα έχει ακουστά κάποιος είναι σαν να λέει ότι δεν έχει ακουστά την Αυστραλία. Και προσπάθησα να δώσω και ένα υπόβαθρο.

[jemadux]

το gentoo εχει δυσκολο να το στησεις ......
το arch ειναι λιγο πιο ευκολο ... αλλα εχω μαθει την εγκατασταση του arch πολυ ευκολα